تیر ۳۱، ۱۳۸۹

Air on G string باخ و میزانسن خودآگاه



باخ را دوست دارم، بسیار. اُعجوبه ایست. موسیقی اش، در یک آن هم شاد است، هم غمناک. هم متوازن است، هم آشوبگر. فُرم و کنترپوان های (Counterpoint) به کار رفته در ملودی ها و هارمونی هایش، او را یگانه می کند. باخ یگانه است و بزرگان از وی تقلید کرده اند: موتزارت، هایدن، برامس...

در میان شاهکارهای باخ، یکی هست به نام Air on G string که هر زمان می شنومش،
خودآگاه یک میزانسِن در ذهنم برپا می شود:

کتابخانه ای
قدیمی، پُر از کتابهای قطور و خالی از کتابخوان. ساعت 10 شب. نور سَبُکی فضای کتابخانه که اندکی غبار آلود هم هست را در برگرفته. کتابها لمس می شوند و به میزی که نور ملایم چراغ مطالعه ای شبیه کرم شبتاب روی آن پخش شده است منتقل می شوند.

می دانم که این میزانسن از کجا آمده است. از یکی شاهکارهای دهه ی 90 سینما: هفت ِ فینچر. آنجا که مورگان فریمن، فروتنانه و با تومأنینه، در کتابخانه ای اینچنین به دنبال سورس ِ قتل ها میگردد: افسانه های کانتربری چاوسِر را برمیدارد، کمدی الهی دانته ورق می زند و از نقشه ی دوزخ آن کُپی میگیرد.



این میزانسن لیاقت Air on G string باخ را دارد؛ من هم با این موضوع که هر وقت Air on G string را می شنوم این میزانسن در ذهنم بر پا میشود، هیچ مشکلی ندارم.

***

بار آخری که هفت را دوره میکردم، فکر کردم که این دیوید فینچر ِجانور حتما یک دلیلی داشته که Air on G string باخ را برای آن نما از فیلم انتخاب کرده. پس چگونگی آفرینش Air on G string را جُستم:

"در سال 1717 از طرف دربار پرنس Leopold که در 30 کیلومتری شمال شهر لایپزیک قرار داشت یک پیشنهاد کاری به باخ میشود و از آنجایی که باخ تا قبل از این در کنار خاندان دوک ویلهم آگوست به کار موسیقی مشغول بود و رضایتی از این شغل نداشت خیلی زود این پیشنهاد را می پذیرد. بخصوص که در آخرین روزهای کاری باخ در کنار این خاندان، دوک رهبری ارکستر بزرگ خود را به شخص دیگری بنام ارنست گوستوس داده بود.

بالاخره پس از کشمکش های زیاد باخ توانست کار قبلی را رها و به دربار Leopold برود. این تغییر شغل تغییرات زیادی در زندگی او بوجود آورد؛ اول اینکه بتدریج از موسیقی کلیسا دور شد و دوم اینکه کار رهبری ارکستر برای او درآمد بیشتری به همراه داشت، چیزی که او همیشه دنبالش بود."
لذا Air on G string، اولین انعکاس جدائی باخ از کلیساست. مجالی است برای او تا نبوغش را که پیش از آن زیر سقف کلیسای کاتولیک پرواز میکرد، زیر سقف آسمان پرواز دهد. Air on G string در عِین اینکه جوهر کاتولیک دارد، از آن رهاست.

این را بنِگارید به کمک گرفتن مورگان فریمن از آثار کاتولیک برای کشفِ راز قتلها: تاریخ کاتولیسیزیم. برزخ دانته.

هیچ نظری موجود نیست: